Natuurbegraven in Belgie

In Nederland is natuurbegraven over de afgelopen jaren een steeds bekender fenomeen geworden. Ondertussen hebben we al 14 grote natuurbegraafplaatsen, en we zijn niet de enige. Soortgelijke initiatieven zijn in grote getalen te vinden in Duitsland (128), in Engeland (270) en in Amerika (93). Hoe zit het met België?

Wetgeving natuurbegraven in België

Tot nu toe zijn de ontwikkelingen rondom natuurbegravingen in België vertraagd door de wetgeving. Ondanks dat er veel animo voor is, is natuurbegraven nog geen officieel erkende begrafenispraktijk. Dit komt onder andere omdat alle begraafplaatsen in eigendom zijn van de gemeente, en dat dit soort initiatieven dus niet privé kunnen worden opgericht.  Vanuit verschillende steden en initiatieven wordt er aan gewerkt om hier verandering in te brengen. Sinds eind 2016 is het wél toegestaan om delen van een openbaar terrein aan te wijzen als uitstrooiingsplaats, of om biologisch afbreekbare urnen te begraven. Dit mag uitsluitend gebeuren zolang de openbare ruimte niet verstoord wordt. In de regio Groot-Brussel is er naar schatting een meerderheid voor het toevoegen van Resomeren en composteren (Humusatie) aan de wetgeving, wat betekent dat het hier binnenkort mogelijk gaat zijn.

Humusatie

Met de huidige wetgeving komt natuurbegraven in België het milieu nog niet ten goede. Lichamen moeten namelijk eerst gecremeerd worden voordat ze begraven mogen worden. Gelukkig is er een initiatief gaande om Humusatie mogelijk te maken. Humusatie is het omzetten van het menselijk lichaam naar vruchtbare grond, een ecologisch proces waarmee je na de dood terugkeert naar de aarde. De organisatie, bestaande uit 25 composteringsdeskundigen, heeft hierover zelfs een volledig boek geschreven genaamd ‘Plaidoyer pour l’Humusation.’ Ze garanderen de relevantie van het project voor de volksgezondheid en milieubescherming. Daarom hebben ze een petitie gestart om ervoor te zorgen dat de wet wordt aangepast.

Urnbegravingen in België

Omdat de vraag toch toeneemt voor een gedenkplaats in de natuur, ontstaan er wel steeds meer urnbegraafplaatsen in de België natuur. Op 25 maart 2018 is de eerste officiële Belgische natuurbegraafplaats voor biologisch afbreekbare urnen geopend in Zoersel. Er mogen zaden van inheemse bomen mee worden begraven, zodat er op ten duur een herdenkingsbos ontstaat. Daarnaast zijn er in Roeselare, Beveren, Beringen en Lommel urnenbossen, mooie wandelgebieden waar urnen begraven worden. Ook werd er een proefproject gestart op een gebied van twee hectare aan het historisch kerkhof in Rekem. Op dit moment is het inhoudelijke en juridische afwegingskader rond, en wordt er gewerkt aan het verkrijgen van de juiste vergunningen. Het ziet er naar uit dat het gebied eind dit jaar officieel een natuurbegraafplaats voor urnen zal worden. Sinds december 2020 sluit ook de gemeenteraad van Genk zich aan bij de voorstanders van deze vorm van natuurbegraven. 

Meulewal

De natuur in Meulewal in Eine is een voorbeeld van een gebied dat omgebouwd wordt naar een natuurbegraafplaats. Voor de rust en sereniteit wordt Maulewal autovrij gemaakt. Dit vraagt natuurlijk om een oplossing voor de bezoekers die moeilijk ter been zijn, maar ook hier is aan gedacht! Het herinrichtingsplan voorziet in rolwagens en komt met een systeem met bolderkarren. De harde paden die er nu liggen worden onthadt, zodat er betere waterdoorlaatbaarheid is. Zo willen ze inwinnen op het vlak van milieuvriendelijkheid, maar ze gaan nog een stap verder. Ze willen ook plaats maken voor educatie op het natuurgebied, door middel van educatieve uitleg bij planten en bomen, bijen en insectenhotels. Ook willen ze de afscheidsruimte openstellen voor educatieve en culturele activiteiten. 

Parkbegraafplaatsen

Er zijn in België verschillende plekken die in de buurt komen van het idee van natuurbegraven, zoals parkbegraafplaats Schoonselhof in Antwerpen. Dit is in principe een reguliere begraafplaats, maar dan met veel meer ruimte en begroeiing tussen de graven. Het verschil met de meeste natuurbegraafplaatsen is dat de parkbegraafplaatsen wel gebruik maken van grafstenen, en de natuur minder de vrije loop laten.

Gedenkbomen 

Een ander alternatief voor de natuurbegraafplaats is het nieuwe concept van een weide met gedenkbomen. In het natuurgebied het Burreken in Zegelsem zijn acht locaties uitgekozen waar meerdere gedenkbomen kunnen worden geplant. Dit kan een gedenkboom zijn na het overlijden van een dierbare, maar ook een toekomstboom bij de geboorte van een kind. Zo worden verhalen en herinneringen gekoesterd in een beschermd landschap. Naast de betekenis voor de familie bied het ook een toevoeging aan de natuur. Zoals de organisatie het zelf zegt ‘een eik is bijvoorbeeld de thuis van honderden levende organismen. Van grote bonte specht en eekhoorn tot kevers en zwammen’. Er zijn verschillende bomen om uit te kiezen, de fladderiep, de zomereik, de winterlinde en de okkernoot. Ook is er op een aantal plaatsen het planten van fruitbomen mogelijk. De kosten hiervoor bedragen €300, waarvan het merendeel weer geïnvesteerd word in de uitbreiding en het beheer van het gebied. 

Deel op Facebook

Deel op Twitter

Volg ons op Instagram